Tema 6: Diario. Metodoloxía CLIL/AICLE

Entrada (diario) sobre o tema 6 para o módulo impartido polo profesor Gonzalo Constenla.

Alumna: Mª Dolores Fernandes del Pozo

A metodoloxía AICLE foi o tema central do tema 6, no que tamén abordamos aspectos relativos á súa implantación na nosa Comunidad Autónoma e ás políticas de educación lingüística da Xunta de Galicia. No que se refire á metodoloxía AICLE ou CLIL (Content Language Integrated Learning), amplamente utilizado en países europeos con maior recorrido no ensino de linguas estranxeiras (sobre todo inglés), aprendimos que se trata dun método no que se emprega a lingua estranxeira como lingua vehicular para aprender un contido de natureza non lingüística, como por exemplo, historia ou ciencias.

Vídeo empregado durante a sesión como introducción ao tema 6

A diferenza entre este método e o de inmersión, que como vimos está moi extendido nas EOI españolas, é que no método de inmersión o foco está na lingua, mentres que no método AICLE o peso reside nos propios contidos, e a lingua concíbese como instrumento (e a súa aprendizaxe, como un resultado engadido). A metodoloxía AICLE bebe das fontes das teorías pedagóxicas de Vygotsky e Krashen (entre outros) e emprega a andamiaxe (scaffolding) como principio vertebrador do ensino.

O emprego da metodoloxía AICLE en Galicia está en aumento. Comezouse a aplicar nas denominadas seccións bilingües dos centros que se acollían a estes novidosos programas de orixe europea, os cales contemplaban a impartición de alo menos un 50% dos contidos dunha materia non lingüística en inglés (no caso de Galicia). Na actualidade, estase extendendo a mais centros tras a aprobación do Decreto 79/2010, do 20 de maio, para o plurilingüismo no ensino non universitario de Galicia, que regula o uso do galego, castelán e as linguas estranxeiras no ensino de carácter non universitario. Das materias non lingüísticas, o Decreto establece que:

• un terzo haberán de impartirse en galego
• un terzo haberán de impartirse en castelán
• un terzo haberán de impartirse na primeira lingua estranxeira que determine o centro

A partir deste Decreto, floreceu un considerable número de centros plurilingües onde se imparten materias íntegramente en lingua estranxeira. As principais diferenzas co sistema de seccións bilingües precedente é que na sección bilingüe o/a docente está só/soa no seu esforzo de impartir a materia en lingua estranxeira, mentres que nos centros plurilingües o currículo lingüístico debe estar máis integrado e recíbese apoio de todo o centro. Para garantir que o profesorado ten formación suficiente na lingua estranxeira en cuestión, organízanse cursos intensivos de 70h (PIALE) e arredor dos meses de outubro/novembro, realizan unha estancia no estranxeiro dun mes.

Como parte deste tema, consultamos o documento resumo do Consello da Xunta 1 xuño 2017 (páxinas 20-23), no que puidemos ler cál é a estratexia da Xunta de Galica (bautizada como Plan EDUlingüe). Posteriormente, mantivemos un interesante debate con todo o grupo-aula acerca deste plan e das pretensións lingüísticas da Xunta, no que se plantexaron cuestións como:

• A perigosa hexemonía do inglés sobre outras linguas estranxeiras, e o impacto que isto tiña sobre a formación do alumnado
• A mercantilización do ensino de linguas estranxeiras, supeditada aos intereses do mercado laboral e das empresas insertas nel
• A relegación do profesorado de linguas estranxeiras a profesoras/es de apoio das outras materias
• A inversión excesiva en formación de deficiente calidade para o profesorado de materias non lingüísticas, pero a baixa ou inexistente inversión en reciclaxe do profesorado de linguas estranxeiras
• O baixo nivel de lingua estranxeira do profesorado doutras materias, e os perigos e nula utilidade que conleva que impartan unha materia nun idioma que non dominan
• A imposición do plurilingüísmo como prioridade fronte á formación de calidade e en profundidade doutras materias, que ás veces actúa como barreira para acceder a formación de grao e de posgrao (cando non debería ser un criterio excluínte)

 Por tanto, concluímos que este suposto esforzo da Xunta probablemente non alcance os seus obxectivos habida conta das necesidades estruturais que existen e que deberían ser subsanadas antes de tratar de impoñer un sistema plurilingüe no que a infraestrutura é, polo momento, inviable na práctica.